Ο λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης, η αφαίρεση δηλαδή όλων των λεμφαδένων του ανατομικού διαμερίσματος της μασχαλιαίας κοιλότητας, αποτελούσε την κλασσική χειρουργική μέθοδο σταδιοποίησης και θεραπείας του καρκίνου του μαστού όσον αφορά την επέκταση της νόσου στους λεμφαδένες. Με τη χρήση των τεχνικών βιοψίας φρουρού λεμφαδένα και των σύγχρονων πρωτοκόλλων σταδιοποίησης, αποφεύγονται τη σήμερον ημέρα περίπου τέσσερις στους πέντε λεμφαδενικούς καθαρισμούς, και μαζί αποφεύγονται και όλες οι σημαντικές επιπλοκές που συνοδεύουν την επέμβαση αυτή (λεμφοίδημα, δυσκινησία άνω άκρου, κλπ).
Έτσι, λεμφαδενικός καθαρισμός πλέον εκτελείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις τεκμηριωμένης προσβολής των μασχαλιαίων λεμφαδένων πριν ή μετά από χημειοθεραπεία, και κατά τη διάρκειά του αφαιρούνται όλοι οι λεμφαδένες της περιοχής της μασχάλης (που χωρίζεται σε ανατομικά διαμερίσματα). Είναι σημαντικό κατά την εκτέλεση της επέμβασης να διαφυλαχθούν σημαντικές ανατομικές δομές όπως κινητικά νεύρα και μεγάλα αγγεία, τα οποία ο έμπειρος χειρουργός αναγνωρίζει και προστατεύει διεγχειρητικά. Μετά την επέμβαση τοποθετείται συνήθως παροχέτευση κενού, που παραμένει για όσο διάστημα χρειαστεί.
Η επέμβαση του μασχαλιαίου λεμφαδενικού καθαρισμού αναπόφευκτα συνοδεύεται από πιθανές επιπλοκές που μπορεί να μην απειλούν τη ζωή της ασθενούς, μπορεί όμως να επηρεάσουν λιγότερο ή περισσότερο την ποιότητα ζωής της μετά το χειρουργείο. Οι συχνότερες επιπλοκές είναι
- Συλλογή υγρού, που μπορεί να χρειαστεί εκκενωτική παρακέντηση
- Μετεγχειρητικός πόνος ή αλλοίωση της αισθητικότητας της περιοχής, που δεν υφίεται ακόμα και με την πάροδο του χρόνου
- Δυσκινησία της άρθρωσης του ώμου, για την οποία μπορεί να απαιτηθεί κινησιοθεραπεία ή φυσικοθεραπεία
- Πρήξιμο (οίδημα) του χεριού στην πλευρά του χειρουργείου, που ονομάζεται λεμφοίδημα, και εμφανίζεται σε έως και 20% των ασθενών που υποβάλλονται σε λεμφαδενικό καθαρισμό, και οφείλεται σε διαταραχή της απορροής του λεμφικού υγρού, καθώς οι λεμφαδένες που αφαιρούνται κατά την επέμβαση, συμμετέχουν στη λεμφική παροχέτευση του χεριού.
